دامەزراوەی فیزیۆلۆژیای کارەبایی و نموونەکردنی دڵ

دامەزراوەی فیزیۆلۆژیای کارەبایی و نموونەکردنی دڵ (فەڕەنسی: L’Institut de RYthmologie et Modélisation Cardiaque) یەکێکە لە شەش دامەزراوەی نەخۆشخانەی زانکۆیی فەڕەنسی کە لە ساڵی 2011دا وەک بەشێک لە پڕۆژەی وەبەرهێنان بۆ داهاتوو (Investissements d’avenir) دامەزراوە بە مەبەستی بەهێزکردنی توێژینەوەی پزیشکی و داهێنان.

ئەم دامەزراوەیە، بە سەرۆکایەتی پڕۆفیسۆر پیەر جایس (Pierre Jaïs) لەگەڵ پڕۆفیسۆر میشێل هایساگێر (Michel Haissaguerre)، دکتۆر مێلێز هۆسینی (Mélèze Hocini) و تیمەکانی نەخۆشخانەی زانکۆیی بۆردۆ، چەندین پسپۆڕی لە دەوری فیزیۆلۆژیای کارەبایی دڵ یەکدەخات، لە توێژینەوە لەسەر کەناڵە ئایۆنییەکان (بەرهەمهێنەرە بچووکەکان کە تەزووی کارەبایی لە خانەکاندا بەرهەم دەهێنن) هەتا چاودێری دڵی تەواو و نەخۆش.

ناساندنی دامەزراوە

LIRYC ناوەندێکی توێژینەوەی بنەڕەتی، کلینیکی و فێرکارییە کە سەرنج دەخاتە سەر تێگەیشتن، چاودێری و چارەسەرکردنی نەخۆشییە کارەباییەکانی دڵ کە دەبنە هۆی وەستانی دڵ و مردنی لەناکاو.

ئەو ناوەندە پزیشکان و توێژەرانی نیشتمانی و نێودەوڵەتی لە بوارەکانی دڵ، وێنەگرتن و پرۆسێسکردنی ئاماژەکان و نموونەکردن لەخۆدەگرێت، کە خولیای هاوبەش و شارەزاییان لە بواری بایۆ-کارەبای دڵدا هەیە.

بوارەکانی توێژینەوە

نەخۆشییەکانی دڵ و دەمار هۆکاری سەرەکیی مردنن لە جیهاندا، و ڕێژەی 30%ی مردنەکان پێکدەهێنن، کە دوای ئەوە نەخۆشییە گوازراوەکان، دۆخی دایکانە، تازە لەدایکبووان و خۆراک (23%) و شێرپەنجە (13%) دێن.

نەخۆشییە کارەباییەکانی دڵ بەرپرسن لە زیاتر لە 700,000 مردن لە ساڵێکدا لە ئەوروپا.

نیوەی ئەم مردنانە بەهۆی وەستانی دڵەوە ڕوودەدەن کە زۆرجار بەهۆی کێشەکانی ڕیتمی کارەبایی دڵەوە پەرەدەسێنن، وەک لەرزینی گوێچکەی دڵ (atrial fibrillation).

نیوەکەی تری ئەم مردنانە بە شێوەیەکی لەناکاو ڕوودەدەن بەهۆی تێکچوونێکی زۆر و کوشندەی دڵ کە پێی دەوترێت لەرزینی ژوورەکەی دڵ (ventricular fibrillation)، کە دەتوانرێت بە “گەردەلوولی” کارەبایی بەراورد بکرێت. (زاراوەی “وەستانی دڵ” زۆرجار لەگەڵ “مردنی لەناکاو” بەهۆی لەرزینی ژوورەکەی دڵ تێکەڵ دەکرێت.) ڕێژەی ئەم مردنە لەناکاوانە یەکسانە بە کۆی مردنەکان بەهۆی شێرپەنجەی مەمک، سییەکان و کۆڵۆن و ئایدز.

LIRYC سەرنج دەخاتە سەر نەخۆشییە کارەباییەکانی دڵ کە بەرپرسن لە مردن یان کەمئەندامیی توند (جەڵتەی دەماری).

ئەو ناوەندە ڕێبازێکی فرە بوار بەکاردەهێنێت کە چەندین بوار تێکەڵ دەکات، وەک: نەخشەکێشانی ورد، وێنەگرتنی دڵ، پرۆسێسکردنی ئاماژەکان و نموونەکردنی دڵ.

شەریکەکان

شەریکەکان بریتین لە تیمە ئەکادیمییەکان لە دامەزراوە توێژینەوەییەکان وەک INSERM, CNRS, INRIA, زانکۆی بۆردۆ، و نەخۆشخانەی زانکۆی بۆردۆ، هەروەها شەریکەکانی بواری تەندروستی.

خزمەتگوزارییەکان

تیمەکانی توێژینەوە لە ئێستادا لە پلاتفۆرمی تەکنەلۆژی بۆ داهێنانی بایۆپزیشکی (فەڕەنسی: Plateforme technologique d’innovation biomédicale – PTIB) کار دەکەن، کە دەکەوێتە نەخۆشخانەی خافێر ئارنۆزان لە پێساک (Pessac).

لە ساڵی 2015دا، فراوانکردنێکی 6,000 مەتری چوارگۆشەیی بۆ باڵەخانەی ئێستای PTIB دروست دەکرێت. ئەو فراوانکارییە جێگای پلاتفۆرمێک دەبێت بۆ توێژینەوە و داهێنانی پزیشکی، کە خزمەتگوزاری و تواناکان لە بواری فیزیۆلۆژیای کارەبایی (نەخشەکێشانی بینایی)، دڵناسین، وێنەگرتنی دڵ (MRI بە وردی بەرز 9.4 تێسلا)، نموونەکردن و پرۆسێسکردنی ئاماژەکان تێکەڵ دەکات. هەروەها ناوەندێکی ڕاهێنانیش بۆ خوێندکاران، ئەندازیاران و توێژەران بە هاوکاری لەگەڵ کۆمپانیا سەرەکییەکانی تەندروستی دابین دەکات.

هەروەها ببینە

• زانکۆی بۆردۆ (University of Bordeaux)
• INSERM – پەیمانگای نیشتمانی تەندروستی و توێژینەوەی پزیشکی (National Institute of Health and Medical Research)
• CNRS – ناوەندی نیشتمانی فەڕەنسی بۆ توێژینەوەی زانستی (French National Centre for Scientific Research)
• INRIA – پەیمانگای نیشتمانی بۆ توێژینەوە لە زانستی کۆمپیوتەر و کۆنترۆڵ (National Institute for Research in Computer Science and Control)

سەرچاوەکان

بەستەرە دەرەکییەکان

• ماڵپەڕی فەرمی LIRYC
• ڕێکخراوی تەندروستی جیهانی – نەخۆشییەکانی دڵ و دەمار (World Health Organization – Cardiovascular diseases)

دامەزراوەکانی ساڵی 2011 لە فەرەنسا

ڕێکخراوە پزیشکی و تەندروستییەکان لە فەرەنسا