وەرزی گەردەلولی باکووری ئۆقیانووسی هیندی ساڵی 2003

وەرزی گەردەلولی باکووری ئۆقیانووسی هیندی ساڵی 2003 دوا وەرز بوو کە تێیدا گەردەلوولە خولگەییەکان لەلایەن بەشی کەشناسی هیندستان (IMD) بە شێوەیەکی گشتی ناو نەدەبران. هەروەها زۆربەی سەرنج لەسەر کەنداوی بەنگال بوو، کە شەش لە حەوت داخوران لەوێ پەرەیان سەند. سیستەمی ماوەوە گەردەلولێکی خولگەیی بوو کە لە دەریای عەرەبی لە مانگی تشرینی دووەمدا پەرەی سەند، کە هەروەها تاکە سیستەم بوو کە کاریگەری لەسەر وشکانی نەبوو. سێ گەردەلولی تۆفانی هەبوون، کە لە ئاستی مامناوەندی 4-6 کەمتر بوو. تەنها یەک تۆفان پێش دەستپێکردنی وەرزی بارانبارین لە مانگی حوزەیراندا دروست بوو، هەرچەندە ئەوەش دیارترین بوو. لە 10ی ئایاردا، داخورانێک لە ناوەڕاستی کەنداوی بەنگالدا دروست بوو، و لە ماوەی چەند ڕۆژێکدا بوو بە گەردەلولێکی تۆفانی زۆر توند. دوای ئەوەی وەستا، شێداری لە باشووری ڕۆژئاواوە ڕاکێشا بۆ ئەوەی لافاوێکی سەخت لە سەرانسەری سریلانکا (Sri Lanka) بەرهەم بهێنێت، کە بووە هۆی گیانلەدەستدانی 254 کەس و بوو بە خراپترین لافاو لەوێوە لە ساڵی 1947ەوە. زیانەکان لەسەر دوورگەکە گەیشتە 135 ملیۆن دۆلار (USD)ی ساڵی 2003. تۆفانەکە لە کۆتاییدا لە 19ی ئایاردا لە میانمار (Myanmar) لە وشکانی دا. ڕەنگە تۆفانەکە بەشداری کردبێت لە شەپۆلێکی کوشندەی گەرما لە هیندستان (India) بەهۆی گۆڕینی ڕەوتی هەواوە.

لە کۆتایی مانگی تەمموزدا، داخورانێکی باراناوی بە زۆربەی هیندستاندا تێپەڕی، و تێکچوونێکی باراناوی تر لە کەنارەکانی پاکستان (Pakistan) بەردەوام بوو. کارلێکی نێوان هەردوو سیستەمەکە بووە هۆی بارانبارینی زۆر لە سەرانسەری ناوچەکەدا، کە بووە هۆی لافاو لە دەیان گونددا. بارانبارینی وەرزی بارانبارین بووە هۆی گیانلەدەستدانی 285 کەس لە نێوان پاکستان و هیندستان لە هاوینی 2003دا. لە کۆتایی مانگی ئابدا، داخورانێکی باراناوی تر بە باکووری ڕۆژهەڵاتی هیندستاندا تێپەڕی. داخورانێک کە لە سەرەتای مانگی تشرینی یەکەمدا لە ئەندرا پرادێش (Andhra Pradesh) لە هیندستان ڕوویدا، بووە هۆی گیانلەدەستدانی 21 کەس. دواتر لە هەمان مانگدا، داخورانێکی خولگەیی لە تایلەند (Thailand) لە ئۆقیانووسی هێمنەوە تێپەڕی، کە بەشداری کرد لە لافاو بەردەوامەکان کە بووە هۆی گیانلەدەستدانی 19 کەس. کاتێک گەیشتە ئۆقیانووسی هیندی، ئەم سیستەمە بە باشووری ڕۆژهەڵاتی هیندستان کەوت بەبێ ئەوەی زیانی ئەوتۆ بگەیەنێت. دوا سیستەمی ساڵەکە گەردەلولێکی تۆفانی بوو کە لە مانگی کانوونی یەکەمدا لە باشووری ڕۆژهەڵاتی هیندستان ڕوویدا، کە بووە هۆی گیانلەدەستدانی 81 کەس و زیانی 28 ملیۆن دۆلار (USD)ی ساڵی 2003.

کورتەی وەرز

لە سەرانسەری وەرزەکەدا حەوت داخوران هەبوون، کە سێیان گەیشتنە ئاستی گەردەلولی تۆفانی. یەکێک لە گەردەلولە تۆفانییەکان پێش دەستپێکردنی وەرزی بارانبارین دروست بوو، دوو داخوران لە ماوەی وەرزی بارانبارین لە حوزەیرانەوە تا ئەیلوول دروست بوون، و سیستەمەکانی تر دوای ئەیلوول دروست بوون. ژمارەی داخورانەکان هاوشێوە یان زیاتر بوو لە ژمارەی سێ ساڵی ڕابردوو. بەڵام کۆی گشتی 3 گەردەلولی تۆفانی لە ئاستی مامناوەندی 5.4 کەمتر بوو.

لە ئایاری 2004دا، حەوت لە هەشت ئەندامی پانێڵی ڕێکخراوی جیهانی کەشناسی لەسەر گەردەلوولە خولگەییەکان بۆ باکووری ئۆقیانووسی هیندی لە کۆلۆمبۆ (Colombo) لە سریلانکا کۆبوونەوە بۆ پێداچوونەوە بە وەرزەکەدا. لە ماوەی کۆبوونەوەکەدا، پانێڵەکە یەکەم لیستی ناوی گەردەلوولە خولگەییەکانی ڕاگەیاند کە لە وەرزەکانی داهاتوودا لە حەوزەکەدا بەکاربهێنرێن. پانێڵەکە ئاماژەی بە زیادبوونی ڕێژەی کارەساتە سروشتییە کوشندەکان کرد لە ناوچەکەدا، وەکوو ئەو لافاوانەی کە لە ئایاری 2003دا لە گەردەلولێکەوە کاریگەرییان لەسەر سریلانکا هەبوو. یەکێک لە ئامانجەکانی پانێڵەکە زیادکردنی هەماهەنگی بوو لە نێوان وڵاتەکانی ناوچەکەدا. بەشی کەشناسی هیندستان (IMD) لە دەهلی نوێ وەک ناوەندی کەشناسی تایبەتمەندی ناوچەیی فەرمی کاری دەکرد، هەرچەندە ناوەندی هۆشداری گەردەلولی هاوبەشیش بە شێوەیەکی نافەرمی هۆشداری بۆ ناوچەکە بڵاو دەکردەوە. IMD داتای مانگی دەستکردی لە EUMETSAT بەکاردەهێنا بۆ بەدواداچوونی گەردەلوولەکان، هەروەها ڕادارەکانی بەنگلادیش (Bangladesh)، سریلانکا و هیندستان.

چەند تێکچوونێکی تری باراناوی هەبوون کە کاریگەرییان لەسەر چەند وڵاتێکی جیاوازی ناوچەکە هەبوو، لەوانە بەنگلادیش، پاکستان و عومان (Oman). لە 27ی تەمموزدا، لە ماوەی وەرزی بارانباریندا، ناوچەیەک لە گۆڕانکاری لە کەنارەکانی پاکستانەوە دەرچوو. لە ڕۆژی دواتردا، هەورە تریشقەکان لە دەوری ناوەندەکە ڕێکخران، ئەمەش وایکرد بەشی کەشناسی پاکستان سیستەمەکە وەک داخورانێکی باراناوی پۆلێن بکات. IMD بە شێوەیەکی ئۆپەراسیۆنی سیستەمەکەی وەک داخورانێک لە 29ی تەمموزدا پۆلێن کرد، هەرچەندە لە ڕاپۆرتی ساڵانەی دەزگاکەدا لابرا. سیستەمەکە لە 30ی تەمموزدا بۆ نزمبوونەوەیەکی ماوەوە لاواز بوو. سیستەمەکە شێداری لە داخورانێکی ترەوە ڕاکێشا کە بە هیندستاندا لە کەنداوی بەنگالەوە تێپەڕی بوو، و سێ ڕۆژ بارانبارینی زۆری بۆ کەراچی (Karachi) لە پاکستان هێنا. بادین (Badin) لە باشووری ڕۆژهەڵاتی پاکستان تۆماری بارانبارینی لە 24 کاتژمێردا کرد. بارانبارینەکە درێژ بووەوە بۆ باکووری ڕۆژئاوای هیندستان، و لە گوجەرات (Gujarat)، وێستگەیەک زیاتر لە بارانبارینی ساڵانەی خۆی لە ماوەی لافاوەکەدا وەرگرت. لافاو لە بارانبارینی زۆرەوە بە شێوەیەکی بەرفراوان بەروبوومەکانی لەناو برد و دەیان گوندی ژێر ئاو خست، و بارانی بەردەوام بە درێژایی هاوینەکە بەردەوام بوو، و بووە هۆی گیانلەدەستدانی 285 کەس لە هەردوو وڵاتدا.

سیستەمەکان

گەردەلولی تۆفانی زۆر توند BOB 01 (01B)

یەکەم تۆفانی وەرزەکە لە چاڵی بارانبارینەوە سەرچاوەی گرت، و لە 10ی ئایاردا لە کەنداوی بەنگال گەشەی کرد بۆ داخورانێک. بارودۆخی سەرەتایی گونجاو ڕێگەی بە سیستەمەکە دا بەردەوام بە شێوەیەکی جێگیر بەهێز بێت لە کاتێکدا بە ئاڕاستەی باکووری ڕۆژئاوا دەجووڵایەوە، و لە 13ی ئایاردا گەیشتە لووتکەی بەهێزترین بای بەردەوامی بە خێرایی. ئەمەش وایکرد بەپێی IMD ببێتە گەردەلولێکی تۆفانی زۆر توند. تۆفانەکە دواتر بە ئاڕاستەی باکوور و دواتر بە ئاڕاستەی ڕۆژهەڵات لە ناوەڕاستی کەنداوی بەنگالدا جووڵایەوە، هەرچەندە بڕینی بای زیادبوو بووە هۆی لاوازبوون بۆ داخورانێکی قوڵ. سیستەمەکە لە کۆتاییدا دەستی بە ڕێڕەوێکی باکووری ڕۆژهەڵاتی جێگیر کرد، کە لە 19ی ئایاردا بە وشکانیدا لە ڕۆژئاوای میانماردا دای بە شێوەی گەردەلولێکی تۆفانی بەهێزبووەوە. زۆری نەخایاند لەسەر وشکانی نەما و، تا 20ی ئایار چیتر لە وێنەی مانگی دەستکرددا بەدی نەدەکرا.

لە سەرەتا و کۆتایی ماوەکەیدا، تۆفانەکە بارانبارینی بۆ دوورگەکانی ئەندامان و نیکۆبار هێنا. هەرچەندە تۆفانەکە هەرگیز لە نزیکی دوورگەکەدا تێنەپەڕی، بەڵام گەردەلولەکە بارانبارینی لێزمەداری لە سەرانسەری باشووری ڕۆژئاوای سریلانکا بەرهەم هێنا دوای ئەوەی لە ناوەڕاستی کەنداوی بەنگال وەستا. تۆفانەکە شێداری لە باشووری ڕۆژئاواوە ڕاکێشا کە لە بەشی شاخاوی دوورگەکەدا کۆبوونەوە. وێستگەیەک لە راتناپورا (Ratnapura) تۆماری بارانبارینی لە 18 کاتژمێردا کرد لە 17ی ئایاردا، لەنێویاندا لە یەک کاتژمێردا. ئەمە دوای ماوەیەک بارانبارینی ئاسایی بوو لە 15 ڕۆژی یەکەمی مانگی ئایاردا لە سەرانسەری ناوچەکەدا. بارانەکان بوونە هۆی لافاو و ڕووشانی زەوی لە باشووری ڕۆژئاوای سریلانکا کە 24,750 ماڵی وێران کرد و زیانی بە 32,426 ماڵی تر گەیاند، و نزیکەی 800,000 کەسی بێ ماڵ و حاڵ کرد. کۆی گشتی زیانەکان نزیکەی 29 ملیۆن دۆلار (USD)ی ساڵی 2003 بوو، زۆربەی بۆ ڕێگاوبان و بیناکان بوو، و 254 حاڵەتی گیانلەدەستدان هەبوون. ئەمەش وایکرد ببێتە خراپترین لافاو لەسەر دوورگەکە لە ساڵی 1947ەوە. تۆفانەکە هەروەها شێداری لە هیندستان دوور خستەوە، کە ڕەنگە بەشداری کردبێت لە شەپۆلێکی گەرمادا کە بووە هۆی گیانلەدەستدانی 1200 کەس، و بارانبارینی زۆری لە میانماردا باراند.

داخورانی قوڵ BOB 02

ناوچەیەکی پەستانی نزم لەسەر باکووری کەنداوی بەنگال لە 22ی تەمموزدا بەردەوام بوو، و لە کۆتاییدا لە 25ی تەمموزدا نزیکەی لە باشووری کۆلکاتا (Kolkata) ڕێکخرا و بوو بە داخورانێک. سیستەمەکە بە ئاڕاستەی باکووری ڕۆژئاوا دەجووڵایەوە، بە خێرایی بەهێز بوو و بوو بە داخورانێکی قوڵ، بە خێرایی لووتکەی بای خەمڵێنراو بە . درەنگانی 25ی تەمموز، سیستەمەکە لە باکووری بالاسۆر (Balasore) لە ویلایەتی ئۆدیشا (Odisha) لە وشکانی دا. بەناو هیندستاندا بەناوچە وشکانییەکاندا ڕۆیشت، و لاواز بوو بۆ ئاستی داخوران، بەڵام وەک سیستەمێکی جیاواز مایەوە. لە 28ی تەمموزدا، داخورانەکە لەسەر ڕاجستان (Rajasthan) لە باکووری ڕۆژئاوای هیندستان بوو بە نزمبوونەوەیەکی ماوەوە، و دواتر لەگەڵ نزمبوونەوەیەکی گەرمادا تێکەڵ بوو. بارانبارینی پەیوەندیدار بە سیستەمەکە زۆربەی لە دەوروبەری باشووری ڕۆژئاوادا ڕوویدا، بە لووتکەی لە کەندراپارا (Kendrapara)؛ زیانی کەمی هەبوو. بارانبارینەکە بۆ بەنگلادیشیش بڵاو بووەوە.

داخوران BOB 03

لە 27ی ئابدا، ناوچەیەکی پەستانی نزم نزیکەی لە باشووری کۆلکاتا ڕێکخرا و بوو بە داخورانێک. سیستەمەکە بە شێوەیەکی گشتی پێکهاتبوو لە سووڕانەوەیەک بەبێ گۆڕانکارییەکی ئەوتۆی ڕێکخراو. بە ئاڕاستەی ڕۆژئاوا-باکووری ڕۆژئاوا جووڵا و نەیتوانی بەهێز بێت، و لە نزیک چاندابالی (Chandabali) لە ئۆدیشا لە 28ی ئابدا لە وشکانی دا. کاتێک بەسەر وشکانی کەوت، داخورانەکە وەستا، پێش ئەوەی لە 29ی ئابدا نەمێنێت. بارانبارین لە تۆفانەکەوە لە کانتامال (Kantamal) لە ئۆدیشا گەیشتە لووتکە، و هیچ ڕاپۆرتێک لەبارەی زیانەوە نەبوو. سیستەمەکە بە شێوەیەکی گشتی پەیوەندی بە بارانبارینەوە هەبوو، کە بووە هۆی زیادبوونی بارانبارین بەسەر باکووری ڕۆژهەڵاتی هیندستاندا.

داخوران BOB 04

ناوچەیەکی پەستانی نزم لە 4ی تشرینی یەکەمدا لە ڕۆژئاوای کەنداوی بەنگال، لە کەنارەکانی ڕۆژهەڵاتی تامیل نادو (Tamil Nadu) بەردەوام بوو. دوای دوو ڕۆژ، سیستەمەکە ڕێکخرا و بوو بە داخورانێک و بە ئاڕاستەی باکوور جووڵا. لە سەرەتای 7ی تشرینی یەکەمدا، داخورانەکە لە کالینگاپاتنام (Kalingapatnam) لە ئەندرا پرادێش لە وشکانی دا. دوای ئەوەی بە هێواشی بە ئاڕاستەی باکووری ڕۆژئاوا بەسەر وشکانیدا ڕۆیشت، سیستەمەکە ڕووی لە باکووری ڕۆژهەڵات کرد، و لە 10ی تشرینی یەکەمدا بەسەر ڕۆژئاوای بەنگالدا بوو بە نزمبوونەوەیەکی ماوەوە. داخورانەکە بارانبارینی زۆری بە درێژایی ڕێڕەوەکەی باراند، و لە چاندابالی لە ئۆدیشا گەیشتە لووتکە. کۆلکاتا بارانبارینی وەرگرت، و بارانبارینەکە بە درێژایی باکووری ڕۆژهەڵات تا ئاسام (Assam) بڵاو بووەوە. بارانەکان بوونە هۆی لافاوێکی بەرفراوان بە سەرانسەری باشووری ڕۆژهەڵاتی هیندستاندا، و 20 گوندی ژێر ئاو خست و ڕووبەری 16,000 هێکتار زەوی برنجی داپۆشی. گێژەڵووکەیەک کە لە لایەن داخورانەکەوە دروست بوو، بووە هۆی برینداربوونی 11 کەس و زیانی بە چەند خانەیەک گەیاند لە مورشداباد (Murshidabad). بە درێژایی ڕێڕەوەکەیدا، داخورانەکە بووە هۆی گیانلەدەستدانی 13 کەس لە ڕۆژئاوای بەنگال و هەشت کەسی تر لە ئەندرا پرادێش.

داخورانی قوڵ BOB 05 (23W)

لە 21ی تشرینی یەکەمدا، ناوچەیەک لە گۆڕانکاری لە کەنداوی تایلەند لە ئۆقیانووسی هێمن دروست بوو. بەهۆی کەمی بڕینی بایەوە، هەورە تریشقەکان لە دەوری سووڕانەوەکە ڕێکخران، ئەمەش وایکرد JTWC دەست بکات بە ڕاوێژکاری لەسەر داخورانی خولگەیی 23W. لە کاتێکدا بە ئاڕاستەی باکوور دەجووڵایەوە، سیستەمەکە نەیتوانی زیاتر ڕێکبخرێت. دواتر، زنجیرەیەک داخورانەکەی بە ئاڕاستەی ڕۆژئاوا برد، و لە 24ی تشرینی یەکەمدا لە نزیک ناوچەی هوئا هین (Hua Hin District) لە تایلەند لە وشکانی دا. لە ڕۆژی دواتردا، سووڕانەوەکە دوای لاوازبوون بەسەر وشکانیدا، چووە ناو کەنداوی بەنگال، و بە نزیک دوورگەکانی ئەندامان و نیکۆباردا تێپەڕی. لە 26ی تشرینی یەکەمدا، IMD دەستی کرد بە پۆلێنکردنی سیستەمەکە وەک داخورانێک. گۆڕانکارییەکە بە شێوەیەکی بەردەوام ڕێکی خستەوە کاتێک سیستەمەکە ڕووی لە باکووری ڕۆژئاوا کرد، ئەمەش وایکرد JTWC لە 27ی تشرینی یەکەمدا بەرزتر بکاتەوە بۆ ئاستی تۆفانێکی خولگەیی کەم. لە هەمان ڕۆژدا، IMD بەرزتری کردەوە بۆ ئاستی داخورانێکی قوڵ. سیستەمەکە لە نێوان ڤیساخاپاتنام (Visakhapatnam) و کالینگاپاتنام لە ئەندرا پرادێش لە 28ی تشرینی یەکەمدا لە وشکانی دا، و لە ڕۆژی دواتردا نەما.

لە کاتی تێپەڕبوون بە تایلەنددا، داخورانەکە بارانبارینی زۆری بەرهەم هێنا و لە ماوەی 24 کاتژمێردا گەیشتە لە هوئا هین. بەردەوامی لافاوی وەرزی بارانبارین لە وڵاتەکەدا، هەزاران کەسی ناچار کرد ماڵەکانیان چۆڵ بکەن. نزیکەی 22,000 سەر ئاژەڵ کوژران، و ڕووبەرێکی فراوانی کێڵگەکان ژێر ئاو کەوتن. بەرپرسان بەنداوی کائێنگ کراجان (Kaeng Krajan Dam)یان کردەوە بۆ ئەوەی ڕێگری بکەن لەوەی بەهۆی لافاوەکانەوە وێران ببێت. تەنها زیانی داخورانەکە بە 1 ملیار بات (25 ملیۆن دۆلار (USD)ی ساڵی 2003) خەمڵێنرا. بارانبارینی وەرزی بارانبارین لە تشرینی یەکەم و تشرینی دووەمی 2003 لە وڵاتەکەدا بووە هۆی گیانلەدەستدانی 19 کەس. لە هیندستاندا، داخورانەکە بارانبارینی ناوچەیی زۆری باراند، و لە دومموگودیم (Dummugudem) گەیشتە . زیانی کەمی لە وڵاتەکەدا هەبوو.

گەردەلولی تۆفانی توند ARB 06 (02A)

سیستەمی تەنیا لە دەریای عەرەبی لە وەرزەکەدا لە چاڵێکەوە سەرچاوەی گرت. لە 10ی تشرینی دووەمدا، ناوچەیەک لە گۆڕانکاری لە کەنارەکانی ڕۆژئاوای هیندستان دروست بوو. بەهۆی کەمی بڕینی بایەوە، سیستەمەکە زیاتر ڕێکخرا کاتێک بە ئاڕاستەی ڕۆژئاوا-باشووری ڕۆژئاوا بەهۆی زنجیرەیەکەوە لە باکوورەوە جووڵا. لە 12ی تشرینی دووەمدا، سیستەمەکە گەشەی کرد و بوو بە داخورانێک و بە خێرایی بەهێز بوو و بوو بە داخورانێکی قوڵ. لەو ڕۆژەدا، JTWC سیستەمەکەی وەک گەردەلولی خولگەیی 02A پۆلێن کرد، و لە 13ی تشرینی دووەمدا بەهێز بوو و بوو بە گەردەلولێکی تۆفانی. تۆفانەکە لە پانییەکی نزمەوەی نائاسایی لە 6 پلەی باکووردا بوو. دوای ئەوەی چاوێک لە ناوەندی گۆڕانکارییەکەدا گەشەی کرد، JTWC تۆفانەکەی بەرزتر کردەوە بۆ ئاستی هاوتای گەردەلولێکی کەم، و خێرایی لووتکەی بای بە بە خەمڵاند لە 14ی تشرینی دووەمدا. لە بەرامبەردا، IMD خێرایی لووتکەی بای بە خەمڵاند، و سیستەمەکەی کرد بە گەردەلولێکی تۆفانی توند. دواتر، هەوای وشکتر تۆفانەکەی لاواز کرد، وایکرد گۆڕانکارییەکە کەم ببێتەوە. تا 15ی تشرینی دووەم، تۆفانەکە لە کاتێکدا نزیک دەبووەوە لە سۆماڵ (Somalia)، لاواز بوو و بوو بە ئاستی داخوران. لەو ڕۆژەدا، JTWC ڕاوێژکارییەکانی ڕاگرت لە کاتێکدا تۆفانەکە نزیکەی لە ڕۆژهەڵاتی کەنارەکانی سۆماڵەوە بوو. لە 16ی تشرینی دووەمدا، داخورانەکە بوو بە نزمبوونەوەیەکی ماوەوە، و دواتر نەما.

گەردەلولی تۆفانی توند BOB 07 (03B)

لە 10ی کانوونی یەکەمدا، ناوچەیەک لە گۆڕانکاری لەگەڵ سووڕانەوەیەکی پەیوەندیداردا نزیکەی لە ڕۆژئاوای باکووری نووکی سوماترا (Sumatra) بەردەوام بوو، وەک بەشێک لە چاڵێک لە ناوچەکەدا و لە لایەن بارانبارینەوە بەهێزتر بوو. دابەزینێکی بەردەوام لە بڕینی بای ڕێگەی بە هەورە تریشقەکان دا ڕێکبخرێن، و لە 11ی کانوونی یەکەمدا داخورانێک دروست بوو. لە ڕۆژی دواتردا، JTWC دەستی کرد بە ڕاوێژکاری لەسەر گەردەلولی خولگەیی 03B. تۆفانەکە بە گشتی بە ئاڕاستەی باکووری ڕۆژئاوا جووڵا، و لە لایەن زنجیرەیەکەوە لە باکوورەوە ئاڕاستە دەکرا. IMD سیستەمەکەی بەرزتر کردەوە بۆ داخورانێکی قوڵ و دواتر گەردەلولێکی تۆفانی لە 13ی کانوونی یەکەمدا، و زیاتر بۆ گەردەلولێکی تۆفانی توند لە ڕۆژێکدا. دەزگاکە خێرایی لووتکەی بای بە خەمڵاند، و ئاماژەی بە گۆڕانکاریی سووڕاوی کرد کە لە دەوری سەرەتای تایبەتمەندی چاو ڕێکی دەخست. هەروەها تۆفانەکە دەرچوونێکی باش دیاریکراوی گەشەی سەند بەهۆی نزیکبوونەوەی چاڵێکەوە لە ڕۆژئاواوە. نزیکەی کاتژمێر 14:30 UTC لە 15ی کانوونی یەکەمدا، تۆفانەکە لە نزیک False Divi Point لە باشووری ڕۆژهەڵاتی هیندستان، لە درێژایی کەنارەکانی ئەندرا پرادێش لە وشکانی دا. دوای ئەوەی بەسەر وشکانیدا ڕووی لە باکووری ڕۆژهەڵات کرد، سیستەمەکە بە خێرایی لاواز بوو، و لە 16ی کانوونی یەکەمدا بوو بە نزمبوونەوەیەکی ماوەوە.

پێش ئەوەی تۆفانەکە لە وشکانی بدات، بەرپرسان نزیکەی 20,000 کەسیان چۆڵ کرد. لە کاتێکدا تۆفانەکە لە هیندستان لە وشکانی دا، بارانبارینی زۆری بەرهەم هێنا و لە ڕیپال (Repalle) لە ئەندرا پرادێش گەیشتە . بارانی سووک لە تامیل نادوی دراوسێ باراند. بارانەکان ڕووبەری زەوییان لە ئەندرا پرادێش ژێر ئاو خست. تۆفانەکە زیانی بە 9,090 خانوو گەیاند یان وێرانی کردن، و چەندین دار و هێڵی کارەبای خست. ڕاپۆرتەکانی هەواڵی ناوخۆیی ئاماژەیان بەوەدا کە تۆفانەکە شەپۆلی بەرهەم هێناوە کاتێک لە وشکانی دا، کە زیانی بە کەشتییەک گەیاند و ناچاری کرد ستافەکەی لە لایەن پاسەوانی کەنارەکانی هیندستانەوە ڕزگار بکرێن. لە ئەندرا پرادێش، تۆفانەکە بووە هۆی گیانلەدەستدانی 83 کەس و زیانی 28 ملیۆن دۆلار (USD)ی ساڵی 2003ی لێکەوتەوە. دوای تۆفانەکە، حکومەت 50,000 ڕوپی (1,111 دۆلاری ئەمریکی)ی بەخشییە خێزانی هەر قوربانییەکی تۆفانەکە.

کاریگەرییەکانی وەرزەکە

|- | BOB 01 || || bgcolor=#| || bgcolor=#| || bgcolor=#| || سریلانکا (Sri Lanka)، هیندستان (India)، میانمار (Myanmar)، بەنگلادیش (Bangladesh) || 135 ملیۆن دۆلار || 260 || |-
| BOB 02 || || bgcolor=#| || bgcolor=#| || bgcolor=#| || ڕۆژهەڵاتی هیندستان، بەنگلادیش || || || |-
| BOB 03 || || bgcolor=#| || bgcolor=#| || bgcolor=#| || باکووری ڕۆژهەڵاتی هیندستان || || || |-
| BOB 04 || || bgcolor=#| || bgcolor=#| || bgcolor=#| || هیندستان || هیچ || 21 || |-
| BOB 05 || || bgcolor=#| || bgcolor=#| || bgcolor=#| || تایلەند (Thailand)، مالیزیا (Malaysia)، میانمار، هیندستان || || || |-
| ARB 06 || || bgcolor=#| || bgcolor=#| || bgcolor=#| || مالدیڤ (Maldives)، سۆماڵ (Somalia) || هیچ || هیچ || |-
| BOB 07 || || bgcolor=#| || bgcolor=#| || bgcolor=#| || هیندستان، ئەندەنوسیا (Indonesia)، سریلانکا || 28 ملیۆن دۆلار || 83 || |-

هەروەها بڕوانە

• وەرزی گەردەلولی ئەتڵەسی ساڵی 2003
• وەرزی گەردەلولی هێمن ساڵی 2003
• وەرزی تایفۆنی هێمن ساڵی 2003
• وەرزی گەردەلولی باشووری ڕۆژئاوای ئۆقیانووسی هیندی: 2002-03، 2003-04
• وەرزی گەردەلولی ناوچەی ئوسترالی: 2002-03، 2003-04
• وەرزی گەردەلولی باشووری هێمن: 2002-03، 2003-04

سەرچاوەکان