ژیاننامەی گیۆرگ کارل بنیامین ڕیچڵ (Georg Carl Benjamin Ritschl)

گیۆرگ کارل بنیامین ڕیچڵ (Georg Carl Benjamin Ritschl) (١ی تشرینی دووەمی ١٧٨٣ – ١٨ی حوزەیرانی ١٨٥٨) کەسایەتییەکی ئەڵمانی بوو، پسپۆڕی بواری ئایینی ئیڤانجێلی، قەشە (bishop) و ئاوازدانەر بوو لە پۆمێرانی (Pomerania).

ژیاننامە

کارل ڕیچڵ (Carl Ritschl) لە شاری ئێرفورت (Erfurt) لەدایکبووە، باوکی قەشە و مامۆستا بووە لە قوتابخانەی ڕاتسجیمنازیۆم (Ratsgymnasium) لە ئێرفورت (Erfurt). ڕاهێنانی لە بواری دەنگ، کیبۆرد و ئۆرگەن وەرگرتووە لەگەڵ ئۆرگەنیست یۆهان کریستیان کیتێل (Johann Christian Kittel)، کە دواین قوتابی یۆهان سباستیان باخ (Johann Sebastian Bach) بووە. لە تەمەنی پانزە ساڵیدا دەرچووە لە جیمنازیۆم.

ڕیچڵ (Ritschl) خوێندنی لە بواری ئایینناسی لە جێنا (Jena) بەردەوام پێداوە و لە تەمەنی نۆزدە ساڵیدا لە پاییزی ١٨٠٢ بڕوانامەی بەدەستهێناوە. لە ساڵی ١٨٠٤، هێشتا زۆر گەنج بووە بۆ دەستنیشانکردنی ڕۆحی، دەستی کردووە بە وانەوتنەوە لە ماڵەکەی خۆیاندا بۆ منداڵانی یۆهان یۆئاخیم بێلەرمان (Johann Joachim Bellermann)، بەڕێوەبەری جیمنازیۆمی برایانی خۆڵەمێشی (Gymnasium of the Grey Friary). ڕیچڵ (Ritschl) هەروەها ئەندام بووە لە کۆمەڵگەی مۆسیقای بەرلین (Berlin). لە جیمنازیۆمی کۆڵنیشێس (Cöllnisches Gymnasium) لە بەرلین (Berlin)، کە پەیوەندی بە برایانی خۆڵەمێشی (Grey Friary) هەبووە، ڕیچڵ (Ritschl) وانەی دەنگ و ئایینی بە قوتابیان گوتووەتەوە. لە ساڵی ١٨٠٤ بووەتە ئەندام لە کۆمەڵەی کۆڕاڵی کارل فریدریش زێلتەر (Carl Friedrich Zelter)، کە چەندین گۆرانی بۆ نووسیوە. دوای ئەوەی بڕوانامەی دکتۆرای لە زانکۆی ئێرفورت (University of Erfurt) لە ساڵی ١٨٠٥ بەدەستهێنا، وەک هاوکار (١٨٠٧) و یاریدەدەری بەڕێوەبەر (١٨٠٩) لە جیمنازیۆمی کۆڵنیشێن (Cöllnischen Gymnasium) دەستنیشانکرا.

لە کۆتاییدا، لە ساڵی ١٨١٠ وەک سێیەم وتاربێژ لە کەنیسەی سانت ماری (St. Mary’s Church) لە بەرلین (Berlin) دەستنیشانکرا، بەڵام ژمارەیەک لە قوتابیانی لە برایانی خۆڵەمێشی (Grey Friary) و جیمنازیۆمی کۆڵنیشێس (Cöllnisches Gymnasium) پاراست. دوای ئەوەی بوو بە دووەم وتاربێژ لە سانت ماری (St. Mary’s)، لە ساڵی ١٨١٦ بەرپرسیارێتی زیاتری وەک هەڵسەنگێنەر، دواتر وەک ڕاوێژکار، لە کۆنسێستۆری (Consistory) تازە دامەزراوی پارێزگای براندنبێرگ (Brandenburg) وەرگرت.

لە ٢٥ی ئەیلوولی ١٨١٠، لەگەڵ جولیانە موێدتنەر (Juliane Meudtner)، کچی کۆمیساری پۆلیس (Polizeikommissar) هاوسەرگیری کرد. پێش ئەوەی موێدتنەر (Meudtner) لە ساڵی ١٨٢٠ بمرێت، پێنج منداڵیان هەبوو. لە ١٨ی حوزەیرانی ١٨٢١، ڕیچڵ (Ritschl) ژنی دووەمی هێنا، ئۆگستێ سێباڵد (Auguste Sebald)، گۆرانیبێژێکی لێهاتوو بوو، کە باوکی دادوەری دادگا و یەکێک بوو لە دامەزرێنەرانی سینگ-ئاکادێمی زو بەرلین (Sing-Akademie zu Berlin). ڕیچڵ (Ritschl) لە هەمان ساڵدا بوو بە ئەندامی سینگاکادێمی (Singakademie). لە ساڵی ١٨٢٢، فاکەڵتی ئایینناسی لە زانکۆی بەرلین (University of Berlin) بڕوانامەی دکتۆرای شانازی پێبەخشی.

لە ساڵی ١٨٢٧ ڕیچڵ (Ritschl) وەک سەرپەرشتیاری گشتی لە شتێتین (Stettin) بۆ پارێزگای کەنیسەی پرۆسیا کۆن لە پۆمێرانی (Pomerania) دەستنیشانکرا، نازناوی قەشەی (bishop) وەرگرت. ئەم پۆستە پەیوەست بوو بە چالاکییەکانی سەرۆکی کۆنسێستۆریای پۆمێرانی (Pomeranian Consistory) و وتاربێژان لە . بۆ ماوەی بیست و حەوت ساڵ، ئەم پۆستەی لە کاتێکدا بەدەستەوە گرت کە دۆکتۆرینەکانی کالڤینیست (Calvinist)، لوتەری (Lutheran) و یەکگرتووی پرۆتێستانت (Protestant) لە ناکۆکیدا بوون، بەهۆی دامەزراندنی یەکێتی کەنیسەکانی پرۆسیا (Prussian Union) لە ساڵی ١٨١٧. لە ماوەی ئەم مشتومڕەدا، ڕیچڵ (Ritschl) لەگەڵ تاجی پاشایەتی وەستا و هەوڵی دۆزینەوەی ناوەڕاستێکی دا، بەڵام هێشتا نەیویست ڕێگری لە جیابوونەوەی نێوان لوتەرییەکان (Lutherans) و یەکێتی پرۆسیا (Prussian Union) بکات. “جیابووەوەکان” کەنیسەی “لوتەری کۆنی” خۆیان (old Lutheran) لە پرۆسیا (Prussia) دامەزراند.

لە ئەیلوولی ١٨٢٩ تا ئایاری ١٨٣٠، ڕیچڵ (Ritschl) مۆڵەتی لە ئەرکەکانی لە پارێزگای پۆمێرانی (Pomerania) وەرگرت و بە داوای حکومەتی ڕووسیا (Russian government)، سەردانی سانت پیتەرزبورگی (St. Petersburg) کرد بۆ ئەوەی یارمەتی دابنێت بۆ بناغەی کەنیسەی ئیڤانجێلی-لوتەری (Evangelical-Lutheran) لە ڕووسیا (Russia).

لە کاتێکدا لە شتێتین (Stettin) دەژیا (دوای ساڵی ١٩٤٥ ناوی گۆڕدرا بۆ شچێچین (Szczecin))، ڕیچڵ (Ritschl) لەگەڵ ئاوازدانەر کارل لۆوێ (Carl Loewe) کاری کرد بۆ بەخێوکردنی ژیانی مۆسیقای شارەکە. ئێوارانە مۆسیقای هەفتانە (Gesangsabende) لە ماڵی قەشەی ڕیچڵ (Ritschl) بەڕێوەدەچوو.

ڕیچڵ (Ritschl) لە ١ی تشرینی یەکەمی ١٨٥٤ خانەنشین بوو. ساڵانی کۆتایی تەمەنی لە بەرلین (Berlin) بەسەر برد، لەوێ لە ١٨ی حوزەیرانی ١٨٥٨ لە تەمەنی حەفتا و پێنج ساڵیدا کۆچی دوایی کرد.

سەرچاوەکان

• لەدایکبووانی ١٧٨٣
• مردووەکانی ١٨٥٨
• قەشەکانی لوتەری ئەڵمانی (German Lutheran bishops)
• خەڵکی پۆمێرانی (Pomerania)
• ئاوازدانەرانی سەردەمی کلاسیکی ئەڵمانی (German Classical-period composers)
• ئاوازدانەرانی پیاوی کلاسیکی ئەڵمانی (German male classical composers)
• مۆسیقاژەنانی ئەڵمانی سەدەی نۆزدەهەم (19th-century German musicians)
• مۆسیقاژەنانی پیاوی ئەڵمانی سەدەی نۆزدەهەم (19th-century German male musicians)
• قەشەکانی لوتەری ئەڵمانی سەدەی نۆزدەهەم (19th-century German Lutheran bishops)